Toch maar geen Wft-diploma?

Duizenden medewerkers in de bedrijfstak zijn bezig met PE-Plus examens en andere manieren om aan een Wft-diploma te komen. Soms met teleurstellende resultaten. Maar waarom eigenlijk? Verreweg de meeste medewerkers adviseren helemaal niet. Dan zijn er toch opleidingen, die veel beter bij hun functie aansluiten?

Het gaat ongeveer zo: iemand heeft ooit een diploma gehaald. Een B-diploma of een diploma Woningfinanciering bijvoorbeeld. En toen – met Wfd en Wft – bleken die diploma’s dankzij een soepele overgangsregeling recht te geven op gelijkstellingen voor Wft-diploma’s. Sindsdien houden duizenden medewerkers die ‘gratis’ gelijkstellingen geldig met inhaalprogramma’s, PE-bijeenkomsten en nu PE-plusexamens. Een nieuwe medewerker? Ongeacht de functie geldt: begin maar bij Wft-Basis. Het afvinken van het compliancehokje is belangrijker dan de kwaliteit van het werk.

Het lijkt alsof de Wft het zelf nadenken over opleidingen overbodig heeft gemaakt. Wft-diploma: one size fits all. Bijna niemand lijkt zich de vraag te stellen: heb ik die Wft-diploma’s wel nodig? Of: zou ik dit diploma ook hebben gehaald als ik die gelijkstelling niet toevallig cadeau gekregen had? Zinnige vragen natuurlijk. Want als het antwoord daarop ‘nee’ is: waarom besteedt iedereen er dan zoveel geld aan?

Natuurlijk: een medewerker die echt adviseert, heeft zo’n Wft-diploma nodig. Maar verreweg de meeste medewerkers in deze bedrijfstak ‘adviseren’ helemaal niet. Zeker niet ‘advies in de zin van de Wft’. In praktisch alle gevallen gaat het om het geven van informatie. En ja, daarvoor moet je ook vakbekwaam zijn, maar daarvoor geldt geen diplomaplicht. De incidentele gevallen waarin een binnendienstmedewerker een specifiek product wil aanbevelen (en dus wil ‘adviseren’ in de zin van de Wft), zijn praktisch te ondervangen. Wat is er mis met de afspraak dat daarvoor een collega contact met de klant opneemt? Die collega kan waarschijnlijk ook veel breder adviseren.

Ik zie nu vele medewerkers opleidingen volgen die nauwelijks aansluiten bij hun functie. Waardoor de echte vakkennis op de werkvloer, die het door de vergrijzing toch al moeilijk heeft, steeds meer weglekt. Waarmee bovendien opleidingsbudgetten worden opgegeten, die beter besteed hadden kunnen worden aan wél zinvolle opleidingen, zoals IVB of AOB, Verzekeringspraktijk, A-diploma of een branchediploma. Het wordt tijd voor een (her)bezinning: voor veel functies zijn Wft-opleidingen een verspilling van tijd, geld en motivatie.

Dik van Velzen

Altijd actueel vakbekwaam

Met voorsprong de meest nuttige bepaling in het nieuwe vakbekwaamheidsstelsel is de bepaling dat alle klantmedewerkers actueel vakbekwaam moeten zijn voor hun werk. Ook zonder wettelijke bepaling lijkt mij dat volkomen vanzelfsprekend.

Daarom is het merkwaardig dat er rumoer ontstond toen bekend werd dat deze bepaling onmiddellijke werking heeft. Velen vinden – kennelijk – dat ook hiervoor de overgangsperiode van 18 maanden zou moeten gelden. Ik begrijp dat sommige partijen zich zelfs ‘overvallen’ voelden.

Maar voor de goede orde: de eis ‘altijd-aantoonbaar-actueel’ geldt al sinds 2006 voor iedereen die zonder Wft-diploma’s klantcontacten heeft. Voor medewerkers waarvan de vakbekwaamheid geborgd is met het bedrijfsvoeringsstelsel verandert er dus niets: zij moeten ook nu al actueel vakbekwaam zijn. Alleen voor diplomahouders is destijds een uitzondering gemaakt. Die worden van rechtswege ‘actueel vakbekwaam’ geacht. Omdat de Wft-PE maanden en meestal zelfs jaren achterloopt op de actualiteit, zorgt die vreemde wettelijke fictie voor het tegendeel van wat wordt beoogd. Het is dus goed dat die uitzondering verdwijnt.

Wat er dan zo lastig is aan dat ‘altijd-aantoonbaar-actueel’? Dat is dat het om een open norm gaat. Die het gevaar meebrengt dat uit kostenoverwegingen iets flinterduns wordt gekozen dat achteraf niet toereikend blijkt. Maar dat lijkt mij meer een cultuurprobleem dan een inhoudsprobleem. Want van een professionele financiële dienstverlener mag je toch verwachten dat hij zelf kan bepalen wat ‘vakbekwaamheid’ voor hem inhoudt.

Er zijn zaken waarbij de prijs op de eerste plaats komt. Tenslotte moet er ook geld verdiend worden. Er zijn ook zaken waarbij de kwaliteit prioriteit moet hebben. Betrouwbaarheid en integriteit bijvoorbeeld. Vakbekwaamheid en goed vakmanschap horen daar ook bij. Financiële dienstverleners die vinden dat de open norm van actuele vakbekwaamheid bij voorkeur flinterdun kan worden ingevuld, horen niet in dit vak thuis.

Zoals ik al zei: de eis ‘actuele vakbekwaamheid voor alle klantmedewerkers’ is met voorsprong de meest nuttige bepaling in het nieuwe stelsel. Ik hoop van harte dat de AFM streng gaat controleren.

Dik van Velzen

Pensioendiploma: wel of niet of wel of niet?

Veel financieel dienstverleners moeten vóór 31 december 2013 hun diploma Wft-Pensioen hebben. Of toch niet? Ik vermoed van wel, maar de minister zaait verwarring met zijn nieuwe ontwerpbesluit Bgfo, dat op 1 januari 2013 in werking treedt. Daarin is de minister 2013 vergeten. Denk ik.

 

Geen overgangsregeling?

Wft-Pensioenverzekeringen is op 1 januari 2012 ingevoerd. In art. 171a Bgfo is geregeld dat voor bestaande financieel dienstverleners een uitstel geldt tot 1 januari 2014. Maar al een jaar eerder, op 1 januari 2013, verdwijnt art. 171a Bgfo. En daarmee is de minister 2013 kwijtgeraakt, want zijn nieuwe besluit treedt echt op 1 januari 2013 al in werking. En daardoor is de overgangsregeling ook op die datum weg.

 

Wat is daarvan het gevolg? In elk geval dat de uitstelperiode tot 1 januari 2014 niet meer geldt. Geen overgangsregeling betekent ook geen uitstel en dus moet iedereen die diplomaplichtig is voor Wft-Pensioenverzekeringen dat diploma dan al op 1 januari 2013 hebben. Eén vol jaar eerder dan waar iedereen nu rekening mee houdt.

 

Of 1,5 jaar langer de tijd?

Maar er is ook een lichtpuntje. Want wie is op 1 januari 2013 nog diplomaplichtig? Niet meer (zoals nu) de feitelijk leidinggevende. Die bepaling is dan net uit de wet gehaald. Vanaf 1 januari rust de diplomaplicht bij elke adviseur. Maar daarvoor geldt voor bestaande financieel dienstverleners volgens een nieuwe overgangsregeling weer een uitstelperiode tot 1 juli 2015. Dus misschien hebt u wel weer 1,5 jaar langer.

 

Maar misschien ook niet. Want diezelfde nieuwe overgangsregeling bij het Bgfo dat op 1 januari 2013 in werking treedt, zegt ook dat die uitstelperiode tot 1 juli 2015 alleen geldt voor diegenen die op 31 december 2013 vakbekwaam zijn volgens de dan geldende regeling. En dat ben je op dat moment alleen als je in het bezit bent van het Wft-diploma Pensioenadviseur. Dat diploma wordt op 1 januari 2013 nieuw ingevoerd en is iets anders dan het huidige diploma Wft-Pensioenverzekeringen. Omdat de eerste examens voor het nieuwe diploma Pensioenadviseur pas in 2014 zijn, kun je dat op 31 december 2013 nog helemaal niet hebben. En dus geldt de nieuwe overgangsregeling straks voor niemand. Denk ik. Tenzij die nog verandert…

 

Details

Snapt u het nog? Ik wel. Deze minister van Financiën heeft een buitengewoon knappe prestatie geleverd door in 48 uur te doen waar Rutte, Verhagen en Wilders c.s. niet toe in staat waren. Daardoor heeft hij vast wat minder aandacht gehad voor details in de uitwerking van het Besluit. Dat snap ik best. Dat komt vast wel goed.

 

En eigenlijk wil ik u vragen of u dat de komende tijd in de gaten houdt. Ik ben de komende periode even weg. Begin oktober of zo hoort u weer van mij. Ik wens u in de tussentijd veel vrede toe.

 

Dik van Velzen